استخفاف (سبک شمردن) نماز

يكی از گناهان، استخفاف نماز يعنی سبك شمردن نماز است. نماز نخواندن يك گناه بزرگ است و نماز خواندن اما نماز را خفيف شمردن، استخفاف كردن، بی اهميت تلقی كردن گناه ديگری است. پس از وفات امام صادق علیه السلام، ابوبصير آمد به ام حميده تسليتی عرض كند. ام‏ حميده گريست.
ابوبصير هم كه كور بود گريست. بعد ام حميده به ابوبصير گفت: ابوبصير! نبودی و لحظه آخر امام را نديدی، جريان عجيبی رخ داد.
امام در يك حالی فرو رفت كه تقريبا حال غشوه‏ای بود. بعد چشمهايش را باز كرد و فرمود: تمام خويشان نزديك مرا بگوئيد بيايند بالای سر من حاضر شوند. ما امر امام را اطاعت و همه را دعوت كرديم. وقتی همه جمع شدند، امام در همان حالات كه لحظات آخر عمرش را طی می‏كرد يك مرتبه  چشمش‏ را باز كرد، رو كرد به جمعيت و همين يك جمله را گفت: «ان شفاعتنا لا تنال مستخفا بالصلوة» هرگز شفاعت ما به مردمی كه نماز را سبك‏ بشمارند، نخواهد رسيد. اين را گفت و جان بجان آفرين تسليم كرد.

امام نفرمود كه شفاعت ما به مردمی كه نماز نمی‏خوانند نمی‏رسد آن كه‏ تكليفش خيلی روشن است، بلكه فرمود به كسانی كه نماز را سبك می‏شمارند. يعنی چه نماز راسبك می‏شمارند؟ يعنی وقتی و فرصت دارد، می‏تواند نماز خوبی با آرامش بخواند ولی نمی‏خواند. نماز ظهور و عصر را تا نزديك‏ غروب نمی‏خواند، نزديك غروب كه شد می‏رود يك وضوی سريعی ميگيرد و بعد با عجله يك نمازی می‏خواند و فورا مهرش را می‏گذارد آنطرف، نمازی كه نه‏ مقدمه دارد و نه مؤخره، نه آرامش دارد و نه حضور قلب. طوری عمل می‏كند كه خوب ديگر اين هم يك كاری است و بايد نمازمان را هم بخوانيم. اين خفيف شمردن‏ نماز است.
اين جور نماز خواندن خيلی فرق دارد با آن نمازی كه انسان به‏ استقبالش می‏رود، اول ظهر كه می‏شود با آرامش كامل می‏رود وضو می‏گيرد، وضوی با آدابی، بعد می‏آيد در مصلای خود اذان و اقامه می‏گويد و با خيال‏ راحت و فراغ خاطر نماز می‏خواند. السلام عليكم را كه گفت فورا در نمی‏رود. مدتی بعد از نماز با آرامش قلب تعقيب می‏خواند و ذكر خدا می‏گويد.

اين علامت اين است كه نماز در اين خانه احترام دارد. نماز خوانهائی كه‏ خودشان نماز را استخفاف می‏كنند، يعنی كوچك می‏شمارند، نماز صبحشان آن‏ دم آفتاب است نماز ظهر و عصرشان آن دم غروب است، نماز مغرب و عشاشان چهار ساعت از شب گذشته است و نماز را با عجله و شتاب می‏خوانند، تجربه نشان داده كه بچه‏های اينها اصلا نماز نمی‏خوانند. شما اگر بخواهيد واقعا نماز خوان باشيد و بچه‏هايتان نماز خوان باشند نماز را محترم‏ بشماريد، نمی‏گويم نماز بخوانيد، بالاتر ازنماز خواندن محترم بشماريد.

اولا برای خودتان در خانه يك مصلائی انتخاب كنيد (مستحب هم هست) يعنی‏ در خانه نقطه‏ای را انتخاب بكنيد كه جای نمازتان باشد مثل يك محراب‏ برای خودتان درست كنيد. اگر می‏توانيد همان طوری كه پيغمبر اكرم يك‏ مصلی داشت، جای نماز داشت، يك اتاق را به عنوان مصلی انتخاب بكنيد.
اگر اتاق زيادی نداريد، در اتاق خودتان يك نقطه را برای نماز خواندن‏ مشخص كنيد، يك جانماز پاك هم داشته باشيد. در محل نماز كه می‏ايستيد، جانماز پاكيزه‏ای بگذاريد، مسواك داشته باشيد، تسبيحی برای ذكر گفتن داشته باشيد، وقتی كه وضو می‏گيريد اينقدر با عجله و شتاب نباشد.

پس نماز را نبايد استخفاف كرد، نبايد سبك شمرد، نبايد انسان كوشش بكند كه در نماز فقط به واجباتش قناعت بكند و بگويد خوب، برويم ببينيم فتوای مرجع تقليد چيست؟ آيا می‏گويد سه تا سبحان الله و الحمد لله و لا اله الا الله و الله‏ اكبر بايد گفت يا يكی هم كافی است؟ خوب مجتهد بايد فتوايش را بگويد.
مجتهد می‏گويد يكی هم كافی است، احتياط مستحبی اين است كه سه تا گفته‏ شود. ديگر ما نبايد بگوئيم حالا كه گفته‏اند يكی كافی است ما هم يكی‏ بيشتر نمی‏خوانيم. اين فرار از نماز است.
ما بايد طوری باشيم كه وقتی‏ هم كه مجتهد بما می‏گويد يكی واجب است و دو تای ديگر مستحب، بگوئيم ما مغتنم می‏شماريم و آن دو تای ديگر را هم می‏گوئيم.